راهی برای پاک شدن از حرام

شخصی مالی دارد که با حرام مخلوط شده است، به طوری که نمی‌شود آنها را از یکدیگر جدا کرد، بنابراین اگر اندازه‌اش را می‌داند ولی صاحبش را نمی‌شناسد، باید آن اندازه را از طرف صاحبش صدقه بدهد^۱. اگر اندازه‌اش را نمی‌داند، اما صاحبش را می‌شناسد، در این صورت باید از صاحبش رضایت بگیرد^۲. و صورت سوم این است که نه مقدارش را می‌داند و نه صاحبش را می‌شناسد، در این صورت باید خمسش را بدهد^۳.

۱. توضیح المسائل مراجع، ج۲، م۱۸۱۴. ۲. همان، م۱۸۱۵. ۳. همان، م۱۸۱۳

چگونگی خواندن نماز لیلة الرغایب

به اولین شب جمعه‌ی ماه رجب لیلة الرغائب می‌گویند، نماز مخصوصی برای این شب ذکر شده که به واسطه آن، گناهان انسان بخشیده شده و برکات و پاداش فراوان بر انسان سرازیر می‌شود. رسول خدا (ص) می‌فرمایند: 

سوگند به کسى که جان به دست او است، هیچ بنده‌اى، اعمّ از مرد و زن، این نماز را نمى‌خوانند، مگر آنکه خداوند همه‌ى گناهان او را مى‌آمرزد،... و نیز در روز قیامت از  هفتصد  تن از افراد خاندان خود که مستحق ورود به آتش جهنم شده‌اند، شفاعت مى‌کند^۱.

اما کیفیت خواندن این نماز بدین صورت است که اولین پنجشنبه از ماه رجب را در صورت امکان روزهمی‌گیریم و چون شب شد، مابین نماز مغرب و عشاء، ۶ نماز دو رکعتی (جمعا ۱۲رکعت)، در هر رکعت آن یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید می‌خوانیم پس از سلامِ نماز ششم، هفتاد مرتبه می‌گوییم: اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله سپس در حال سجده هفتاد بار می‌گوییم: سبوحٌ قدوسٌ رب الملائکة والروح پس از سجده، هفتاد بار می‌گوییم: رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الاعظم دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذکر سبوح قدوس رب الملائکة والروح می‌گوییم^۲.

حالا وقت بیان حاجات است، تعجیل فرج امام زمان علیه السلام را در اولویت دعاهایمان قرار دهیم که  ان شاءالله به استجابت می‌رسد. 

۱. سفینة البحار، ج۳، ص۳۸۱. ۲. مفاتیح الجنان با اندکی تصرف.

خلق را تقلیدشان پرواز داد

اعمالی که انسان انجام می‌دهد باید بر اساس ضوابطی باشد که در قرآن و حدیث آمده است، و ما چون نمی‌توانیم این ضوابط را استخراج کنیم، لازم می‌شود از یک کارشناس دین و مجتهد جامع الشرایط تقلید کنیم.

نباید اعمال ما مستند به چیزهایی باشد که دین و قرآن قبول ندارد؛ مانند همرنگ شدن با جماعت، عادی شدن در جامعه، اضطرارهای خود ساخته و من درآوردی، و ملاک قرار دادن تلویزیون و استخاره و فالگیری و غیره. این گونه مستندات اگر چه از نظر قرآن و سنت مردود هستند ولی اعمال بسیاری از مردم طبق همین مستندات صورت می‌گیرد. هر کسی اینها را ملاک عمل به تکالیف خود قرار دهد، کارش به گمراهی خواهد کشید.

نکته: اگر چه در اعمالمان باید از یک مجتهد جامع الشرایط تقلید کنیم، اما اصول دین جایی است که در آن تقلید راه ندارد و باید عقیده‌مان به اصول دین از روی دلیل و اعتقاد جزمی باشد.

بزرگترین هدیه امام هادی

موسى بن عبدالله نخعى به امام هادی علیه السلام  عرض کرد: یابن رسول الله به من زیارتی یاد بده که هر وقت خواستم یکی از شما را زیارت کنم، آن را بخوانم و حضرت «زیارت جامعه کبیره» را به او یاد دادند. 

زیارت جامعه‌ی کبیره بزرگترین هدیه امام هادی علیه السلام می‌باشد. این زیارت دارای مضامین بسیار عالی است و از جوانب گوناگون، اصل امامت را توصیف می‌کند و در آن تمام آموزه‌های ولایی به زبانی فصیح جمع بندی شده است. از لحاظ محتوا متقن‌ترین و از لحاظ سند، صحیح‌ترین زیارات شیعه است که مجلسی دوم درباره این زیارت می‌گوید: صحیح‌ترین زیارات از نظر متن و سند، زیارت جامعه ی کبیره است^۱.

علامه محمد تقی مجلسی در جلد پنجم کتاب «روضة المتقین» می‌گوید: من در رؤیای حقه‌ای، امام رضا علیه السلام را زیارت کردم. مشغول خواندن زیارت جامعه بودم که حضرت به من فرمود: احسنت، احسنت. یعنی هم زیارت جامعه را تحسین کردند و هم مرا که در خدمت ایشان این زیارت را می‌خواندم. ۱. زندگانی چهارده معصوم، ص۱۹۳ ۲. نسیم معرفت، ص۳

صلوات بسیار با فضیلت

شیخ عباس قمی در کتاب منازل الآخرة به نقل از شیخ صدوق از امام صادق علیه السلام، صلوات معتبری نقل نموده که هر کس آنرا بر پیغمبر بفرستد ثوابش بیرون آمدن از گناهان است مثل روزی که از مادر متولد شده است و دعا این است:

بسم الله الرّحمنِ الّرحیم، صَلَواتُ اللهِ وَ صَلَواتُ مَلائِکَتِهِ وَ أنْبِیائِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جَمیعِ خَلْقِهِ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلامِ عَلَیْهِ وَ رَحَمهُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ؛ درود خدا و فرشتگان و پیامبران و همه‏ آفریده‏هایش بر محمّد و خاندان محمّد و سلام بر او و رحمت خدا و برکاتش بر آنان باد. معانی الاخبار، ۳۶۸

اضافه‌ای که ربا نیست

ربا آن است که به کسی قرض بدهی و شرط کنی که موقع پرداخت مقداری اضافه بدهد. اما اگر اضافه‌ای شرط نشده و شخص با رضایت خودش اضافه را می‌دهد، این کار نه تنها ربا و حرام نیست، بلکه از مستحبات دین ماست.

همچینن حرام نیست آنجایی که انسان به کسی قرض بدهد و یقین دارد که او پولش را با اضافه بر می‌گرداند، اما چون این اضافه در عقد قرض شرط نشده و شخص قرض گیرنده تعهدی ندارد که حتما باید اضافه را بدهد، اشکالی ندارد. 

امام صادق علیه  السلام: فَاِنْ اَعْطاهُ اَکْثَرَ مِمّا اَخَذَهُ بلا شَرْطٍ بَیْنَهُما فَهُوَ مُباحٌ لَهُ، وَ لَیْسَ لَهُ عِنْدَ اللّه ثَوابٌ فیما اَقْرَضَهُ^۱؛‏ اگر قرض گیرنده بدون قرار قبلى، سودى به قرض دهنده بدهد، مُباح است، ولى آن قرض دهنده پاداشى از خدا نخواهد گرفت.

۱. وسایل الشیعه ج۱۸، ص۱۶۱، ح۲۳۳۹ 

معنای لغت عشق

گفته‌اند: «عشق» که واژه‌ای عربی است از گیاه خاصی که «عَشَقِه» نام دارد، مشتق شده؛ در فارسی به این گیاه، «پیچک» می‌گوییم؛ این گیاه وقتی به بدنهٴ درخت چسبید، دیگر آن را رها نمی‌کند؛ راه تنفّس درخت را می‌بندد تا کم کم آن درخت زرد می‌شود؛ آنگاه برگهایش می‌ریزد و سرانجام خشک می‌گردد. در این هنگام می‌گویند: این درخت را «عشقه» گرفت. عاشق به چنین انسانی می‌گویند. حکمت عبادات، ص۴۰