اضافه‌ای که ربا نیست

ربا آن است که به کسی قرض بدهی و شرط کنی که موقع پرداخت مقداری اضافه بدهد. اما اگر اضافه‌ای شرط نشده و شخص با رضایت خودش اضافه را می‌دهد، این کار نه تنها ربا و حرام نیست، بلکه از مستحبات دین ماست.

همچینن حرام نیست آنجایی که انسان به کسی قرض بدهد و یقین دارد که او پولش را با اضافه بر می‌گرداند، اما چون این اضافه در عقد قرض شرط نشده و شخص قرض گیرنده تعهدی ندارد که حتما باید اضافه را بدهد، اشکالی ندارد. 

امام صادق علیه  السلام: فَاِنْ اَعْطاهُ اَکْثَرَ مِمّا اَخَذَهُ بلا شَرْطٍ بَیْنَهُما فَهُوَ مُباحٌ لَهُ، وَ لَیْسَ لَهُ عِنْدَ اللّه ثَوابٌ فیما اَقْرَضَهُ^۱؛‏ اگر قرض گیرنده بدون قرار قبلى، سودى به قرض دهنده بدهد، مُباح است، ولى آن قرض دهنده پاداشى از خدا نخواهد گرفت.

۱. وسایل الشیعه ج۱۸، ص۱۶۱، ح۲۳۳۹ 

دو نکته‌ی مهم درباره‌ی ربا

۱. در هفت آیه از قرآن کریم تعبیرهای شدیدی درباره‌ی ربا بکار رفته است که درباره هیچ گناهی دیده نمی‌شود، گناه ربا از جمله گناهانی است که در قرآن^۱وعده‌ی عذاب جاودانی داده شده است، بنابراین از گناهان کبیره می‌باشد.

۲. تحریم ربا جزء مسلمات تمام فرق و مذاهب اسلامی است و کسی در آن تردید ندارد، هر چند بعضی از ادیان مانند یهودیت و مسیحیت دایره‌ی ربا را تنگ تر کرده‌اند.

امام رضا که سلام خدا بر او  باد، می‌فرماید: بدان که ربا، حرام و از گناهان کبیره است و خداوند بر آن  وعده‌ی آتش داده است، پناه مى بریم به خداوند از ربا. ربا را همه پیامبران و همه کتابهاى آسمانى حرام کرده‌اند^۲.

۱. بقره، ۲۷۲.  ۲. میزان الحکمه ج4، ص۳۵۴