جاودانه‌ها

اگر پولی را به دیگری قرض بدهیم و شرط کنیم که در زمان پرداخت با مقداری اضافه، پول را پس بدهد، این اضافه، ربا و حرام می‌باشد و در قرآن^۱ و روایات به شدّت از آن نهی شده است. از راه‌هایی که می‌توان از این ربای حرام فرار کرد و بعضی افراد از آن استفاده می‌کنند، این است که پول را قرض ندهیم، بلکه آن را بفروشیم به همان صورت که سایر اجناس را می‌فروشیم.نکته‌ی قابل توجه، این است که در بعضی صور، غیر از غرضِ فرار از ربا، غرض عقلائی که بیع را صحیح کند، قابل تصور است؛ مانند فروش پول خرد به درشت و یا کهنه به نو و غیره. پس باید بگوییم که اگر خرید و فروش اسکناس، غرض عقلائی داشته باشد، جایز است.

نظرات مراجع راجع به صور خرید و فروش اسکناس:

اول. خرید و فروش پول همجنس به صورت نقدی. مانند اینکه یک میلیون تومان پول ریز را نقدا به یک میلیون و دویست تومان پول درشت بفروشیم، این صورت را اکثر مراجع^۲ جایز می‌دانند.

دوم. خرید و فروش پول همجنس به صورت نسیه. مانند اینکه یک میلیون تومان پول را مدت‌دار به یک میلیون و دویست تومان بفروشیم، این صورت جایز نیست طبق نظر رهبری^۴ و آیت الله مکارم^۵، در صورتی که غرض، فرار از ربا باشد.

سوم. خرید و فروش اسکناس غیر همجنس؛ مانند دلار تومان و غیره به اتفاق مراجع عظام،^۶ صحیح است.

.....................

۱. مدثر، ۶. روم، ۳۹. نساء، ۱۶۰. آل عمران، ۱۳۰و۱۳۱. بقره، ۲۷۵ تا ۲۷۹. 

۲. اجوبة الاستفتائات، سؤال ۱۶۰۲و ۱۶۰۳؛ اسلام کوئست؛ makarem.ir؛ توضیح المسائل آیت الله سیستانی، م۲۰۸۳.

۴. اجوبة الاستفتائات، سؤال ۱۶۰۲و ۱۶۰۳.

۵. makarem.ir

۶. اجوبة الاستفتائات، سؤال ۱۶۰۲و ۱۶۰۳. اسلام کوئست؛ makarem.ir.