راه جلوگیری از رباخواری
یکى از آداب تجارت اینست که آدم مسائل تجارت را بلد باشد تا از خطرات آن مصون بماند، اگر انسان ندانسته، وارد تجارت شد و معاملهای انجام داد، به احتمال قوی دچار ربا خواهد شد،
امام علی علیه السلام فرموند: مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ ارْتَطَمَ فِى الرِّبَا؛۱هر کس بدون فقه تجارت کند، در دامِ ربا میافتد. بخاطر اینکه باز در حدیث دیگر فرمودند: به خدا قسم! ربا در این امت از حرکت مورچه بر روی سنگ سیاه مخفیتر است.۲
مثلا انسان سرمایهای دارد که میخواهد با آن گذران زندگی بکند، یکبار به تو میگوید من این پول را به تو میدهم ماهی فلان مقدار به من بده، این ربا و حرام است. ولی یکبار میگوید این پول را من به تو میدهم، برو با آن تجارت کن هر چه گیرت آمد، فلان مقدارش را به من بده، این مضاربه و حلال است.
۱. نهج البلاغه، دشتی، حکمت۴۷۷.
۲. مَعاشِرَ النّاسِ، اَلفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، وَاللّه لِلرِّبا فی هذِهِ الاُْمَّةِ أخْفی مِنْ دَبیبِ النَّمْلِ عَلَی الصَّفا. بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۱۷، ح ۱۶